Dầu & Bộ Lọc dầu

Dầu và lọc dầu của xe là 2 chi tiết tác động trực tiếp đến quá trình vận hành của động cơ. Tùy thuộc vào điều kiện vận hành và đặc tính dầu nhớt đang sử dụng mà chu kỳ thay dầu có thể khác nhau với từng dòng xe. Theo khuyến cáo chung của các nhà sản xuất, bạn nên thay lọc dầu sau khi xe lưu hành được từ 3 – 6 tháng hoặc từ 3000 – 5000km. Một số mẫu xe hạng sang dùng dầu nhớt cao cấp thì thời gian vận hành lâu hơn, quãng đường đi cũng dài hơn. Chẳng hạn như các mẫu xe Mercedes-Benz mỗi lần thay dầu động cơ có thể đi được 8.000 km mới phải thay lại.
Nên thay dầu loại nào?
Tùy vào từng dòng xe, đặc tính của động cơ được trang bị trên xe mà dầu nhờn dùng cho từng loại xe cũng khác nhau. Việc lựa chọn dầu nhớt phù hợp có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng vận hành êm ái của động cơ.
Có rất nhiều loại dầu nhớt hiện đang được phân phối tại Việt Nam. Tuy nhiên, bạn nên tìm hiểu và sử dụng những loại dầu nhớt có uy tín để động cơ luôn được bảo vệ một cách hoàn hảo nhất. Castrol là một trong những thương hiệu đáng để tham khảo, hãng sản xuất dầu nhớt của Anh được thành lập từ những năm 1909 và là một thương hiệu có "thâm niên" khá lâu đời tại thị trường nước ta. Sản phẩm của họ phù hợp với hầu hết các loại xe thông dụng và được nhiều nhà sản xuất cũng như người tiêu dùng lựa chọn.
Bao lâu cần thay lọc dầu?
Theo khuyến cáo của nhà sản xuất thì nên thay lọc dầu khi xe vận hành được khoảng 10.000km. Nếu bạn không nhớ có thể nhớ thời gian thay dầu động cơ, cứ 2 lần thay dầu nhớt thì thay 1 lần lọc dầu.

Bộ lọc không khí

Đầu tiên cần phân biệt rõ, trên xe ô tô có hai loại lọc gió khác nhau bao gồm lọc gió động cơ và lọc gió điều hòa.
Lọc gió động cơ sẽ tương tự như "lá phổi trong cơ thể con người" với nhiệm vụ lọc không khí và ngăn bụi bẩn vào động cơ. Khi sử dụng xe lâu ngày, lọc gió bị bẩn do các hạt bụi lấp đầy lỗ thông khí của lọc, làm giảm lưu lượng không khí vào động cơ gây sai lệch tỉ lệ hoà khí (nhiên liệu và không khí) làm giảm công suất, nóng máy và gây muội than trong buồng đốt, ảnh hưởng đến hệ thống đánh lửa, ở đây trực tiếp là bugi. Ngoài ra, việc lọc gió quá hạn mà chưa được thay cũng làm tăng lượng tiêu thụ nhiên liệu của xe.
Bao lâu nên thay lọc gió động cơ?
Đối với xe mới, theo khuyến cáo của các hãng và theo quy trình bảo dưỡng, lọc gió động cơ cần vệ sinh sau mỗi 5.000 km và thay mới sau mỗi 20.000 km. Tuy nhiên nếu xe bạn đang dùng là xe cũ, thời điểm thay lọc có thể sớm hơn và phụ thuộc vào điều kiện hoạt động của xe. Ví dụ, bạn có thể kiểm tra vệ sinh sau mỗi 3.000 km hoặc mỗi tháng một lần (tùy theo điều kiện nào đến trước) và thay mới ở thời điểm 15.000km tính từ lúc thay lọc mới. Tuy nhiên, nếu động cơ có dấu hiệu giảm công suất, hao nhiên liệu hơn bình thường và khi kiểm tra lọc gió thấy có dấu hiệu rách, bị ẩm, bụi đóng thành mảng khó vệ sinh thì đó là lúc nên thay lọc gió.

Má phanh

Đây là một bộ phận khá quan trọng trong việc giảm tốc độ của xe, đảm bảo sự an toàn cho người và phương tiện, nếu má phanh bị mòn sâu sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc giảm tốc hoặc dừng xe. 
Quan sát má phanh có thể dễ dàng nhận ra được đâu là lúc cần phải thay má phanh nhờ một số kiểu chỉ báo trên má phanh như hình dưới. Các loại má phanh với bố phanh dán vào tấm kim loại có thể có rãnh chỉ báo, khi má phanh mòn đến gần cạn rãnh thì đó là thời điểm cần thay má phanh, hoặc không có rãnh, nhưng độ dày của bố phanh còn dưới 3mm thì cũng là thời điểm cần phải thay. Với các loại má phanh và bố phanh đóng vào tấm kim loại nhờ ri-vê thì độ dày tính từ mặt bố đến đểnh ri-vê không nên thấp hơn 1,5mm.

Bên cạnh việc quan sát và lắng nghe hệ thống phanh, nếu bàn đạp quá sâu, đèn báo phanh sáng vì các lý do khác hoặc xe có dấu hiệu chệch hướng khi phanh gấp với vô-lăng ở vị trí trung tâm… cũng là những dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh cần phải được kiểm tra gấp.

Chổi Gạt Mưa

Chổi gạt mưa trên kính chắn gió giúp bạn đảm bảo tầm nhìn khi lái xe, loại bỏ bụi bẩn và nước mưa, để bạn không bị phân tâm mỗi khi cầm lái. Thông thường, trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nắng nóng như ở Việt Nam, cần gạt nước dùng từ 6 tháng đến một năm thì nên thay mới để đảm bảo sử dụng hiệu quả.
Tuy nhiên, không nên căn thời gian cứng nhắc, khi nhận thấy một trong những biểu hiện dưới đây, thì đã đến lúc bạn cần thay mới nó: Xuất hiện các vệt sọc hoặc vệt nằm ngang trên kính sau khi gạt nước; Gạt nước bị rung và phát ra tiếng động khi hoạt động; Có các khu vực nằm trong tầm hoạt động của gạt nước bị bỏ sót...

Nước Làm Mát Động Cơ

Nước làm mát đóng vai trò là cầu nối trung chuyển nhiệt lượng từ thân động cơ ra két làm mát. Chất lượng nước làm mát sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả của hệ thống làm mát.
Khả năng chống ăn mòn của các chất giảm dần theo thời gian. Việc kiểm tra mực nước làm mát phải thực hiện thường xuyên, đảm bảo mực nước làm mát trong bình nước phụ luôn nằm ở giữa vị trí “Full” và “Low” khi động cơ đang nguội.
Nếu mực nước làm mát thấp hơn mức “Low” trong bình nước phụ thì phải mở nắp bình nước phụ và nắp két nước để châm nước thêm nếu cần thiết.  
Tuổi thọ của nước làm mát phụ thuộc vào khí hậu, điều kiện lái xe. Nếu để quá lâu, chúng có thể bị phân hủy và gây ra tắc nghẽn trong động cơ. Để tránh vấn đề này ta nên thay dung dịch làm mát thường xuyên hơn khuyến cáo là sau 160.000 km đầu tiên. Những lần sau đó nên thay nước làm mát động cơ sau 40.000 km. Nước làm mát phải được thay theo một lịch trình bình thường để tránh làm thay đổi thành phần hóa học trong dung dịch và tạo nên axit.

Ắc Quy

Tuổi thọ ắc quy có thể kéo dài đến 3 năm nhưng hãy thường xuyên kiểm tra tình trạng hoạt động hay các tác nhân bên ngoài có bị ảnh hưởng.
Tuổi thọ của ắc quy phụ thuộc rất lớn vào thói quen lái xe, cộng với khí hậu khu vực sinh sống, các tác nhân bên ngoài, tình trạng quá nhiệt độ sẽ dễ dàng gây ra khả năng mau làm giảm tuổi thọ của ắc quy. Việc bảo dưỡng kiểm tra thường xuyên là điều hết sức cần thiết.
Hiện nay, trên thị trường cũng có rất nhiều dòng Ắc Quy cho ô tô, bạn nên lựa chọn dòng ắc quy có chất lượng đảm bảo, tuổi thọ cao. Một số thương hiệu ắc quy bạn có thể tham khảo: BOSCH, VARTAR, GS...

Bóng đèn pha và đèn hậu

Vai trò của bóng đèn pha và đèn hậu được phát huy tối đa khi xe di chuyển vào ban đêm. Tuổi thọ trung bình của hai bóng đèn này có thể kéo dài lên tới từ 5 – 6 năm tùy thuộc vào thời gian sử dụng ít hay nhiều. Ngoài ra, nếu xe bạn thường xuyên di chuyển trên những đoạn đường xấu, gồ ghề thì thời điểm này có thể đến nhanh hơn. Với một số dòng xe, đèn pha tiêu chuẩn có chât lượng chiếu sáng rất kèm, trong trường hợp đó, bạn nên đổi sang dùng bóng đèn hiệu năng cao (OSRAM, PHILIPS...) hoặc Bóng đèn LUMILEDS.

Lốp

Lốp là bộ phận duy nhất của xe tiếp xúc trực tiếp với mặt đường. Khi lựa chọn lốp, bạn cần chú ý đến các thông số kỹ thuật của lốp phù hợp với mục đích di chuyển. Không thể nói chính xác lốp xe sử dụng được trong bao lâu. Tuổi thọ lốp và quãng đường đi được thuộc vào sự kết hợp của nhiều yếu tố: thiết kế lốp, thói quen của người lái xe, khí hậu, điều kiện đường và cách chăm sóc và bảo dưỡng lốp.
Bạn có thể căn cứ các đặc điểm trên lốp cũ để phát hiện những dấu hiệu cần thay mới. Hay những dấu hiệu "bất thường" sau thời gian sử dụng: Lốp bị mòn nhiều (rãnh của hoa lốp có độ sâu thấp nhất cho phép và đạt giới hạn an toàn là 1,6mm), lốp bị phồng hay bong tróc...Phương pháp để xác định xem có cần thay lốp mới hay không dựa vào chỉ số "Tread wear" mà hãng sản xuất quy định. Khi lốp đi đến giới hạn nhà sản xuất đưa ra, đồng nghĩa với việc bạn cần phải thay lốp mới.

Bugi

Bugi là bộ phận đảm nhiệm vai trò phát sinh tia lửa điện giữa điện cực trung tâm và cực nối mát để đốt cháy hỗn hợp không khí – xăng từ chế hòa khí đẩy vào buồng đốt.
Để đảm bảo động cơ luôn hoạt động tốt, bạn cần kiểm tra và vệ sinh bugi định kỳ, điều này giúp bạn nhận biết được tình trạng hoạt động của động cơ và kịp thời hiệu chỉnh để luôn đạt hiệu quả làm việc cao nhất. Khi vệ sinh cần làm sạch lớp than cacbon bám ở các điện cực và điều chỉnh lại khe hở đánh lửa giữa hai điện cực. Nếu bộ phận này bị hỏng, tia lửa điện sẽ không được sinh ra và những rắc rối bạn gặp phải là không thể tránh khỏi. Hoặc bugi quá cũ có thể làm giảm hiệu quả tiêu thụ nhiên liệu của xe, tăng lượng khí thải và làm giảm hiệu suất động cơ. Vậy nên bạn cần thay bugi sau 40.000 km hoặc 24 tháng.

Dây cu-roa (đai cam)

Nhiệm vụ chính của dây cu-roa (đai cam) là quay trục cam nhằm điều khiển đóng mở nhịp nhàng các xú-páp cùng với hoạt động của pít tông để xe vận hành. 
Thay dây rất rẻ, nhưng nếu để đứt thì hậu quả có thể sẽ rất đắt
Những biểu hiện thường gặp cho thấy dây cua-roa đã có dấu hiệu không tốt là phát tiếng kêu rít khi khởi động vào buổi sáng, đặc biệt là khi trời hanh khô. Nguyên nhân có thể là do dây đã bị chai, cứng hoặc bị chùng. Bên cạnh đó, các biểu hiện cũng có thể được phát hiện bằng mắt thường, khi bề mặt dây bị bóng và xuất hiện những vết rạn, nứt vỡ.
Để tránh những hậu quả đáng tiếc, tốt nhất là kiểm tra và thay thế dây cua-roa trước khi đứt. Việc thay thế cần được tiến hành định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất, còn kiểm tra thì phải được tiến hành thường xuyên. Do được làm bằng chất liệu cao su, nên dây cua-roa cũng có thể bị hỏng hoặc tự động lão hóa trước khi công-tơ-mét đạt đến chỉ số khuyến cáo bởi xe ít sử dụng.

Đọc thêm các bài viết liên quan:

Chu Kỳ & Các Hạng Mục Bảo Dưỡng Ô Tô

Khi Nào Bạn Nên Bảo Dưỡng Điều Hoà Ô Tô?

Tại Sao Cần Thay Lọc Nhiên Liệu?